DUYU BÜTÜNLEME
TERAPİSİ
BEBEKLERDE;
-
uyku problemleri
-
yemek yememe
-
oyun oynayamama
-
iletişim kuramama
-
banyo problemleri
-
motor gelişim problemlerİ
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE;
-
çizim yapamama
-
yemek yememe
-
uyumsuzluk
-
iletişim kuramama
-
ani ruh hali değişiklikleri
-
kıyafet tercihleri
-
kirlenmekten hoşlanmama
OKUL DÖNEMİNDE;
-
yazı yazamama
-
okuyamama
-
oyun oynayamama
-
uyum zorlukları
-
yavaş öğrenme
-
öğrenme bozuklukları (disleksi, diskalkuli, disgrafi)
-
akıcı konuşamama
DUYU BÜTÜNLEME NEDİR?
Her gün kendimizi ve çevremizi deneyimler ve gelen duyusal bilgileri yorumlarız. Bu bilgilerin geldiği duyularımız; görme, işitme, dokunma, tat, koku, denge ve hareket duyusu (vestibüler duyu), kas ve eklem duyusu (propriosepsiyon) ve iç organlarımızın gelen açlık, tokluk, susama, solunum ritmi, tuvalet ihtiyacı gibi bilgilerin interosepsiyon duyusudur. Denge ve hareket duyusu uzay boşluğunda nerede olduğumuzu ve başımızın yer çekimine göre nerede olduğunu bilmemize sağlarken; kas ve eklem duyumuz ise bize ne kadar kuvvet uyguladığımızı ve vücut uzuvlarımızın vücudumuza göre nerede olduğunu bilmenizi sağlar. Bütün bu duyular bize kendi vücudumuz ve çevremiz hakkında bilgi sağlar. Beynimizin gelen duyusal bilgileri düzenlediği ve yorumladığı bu sürece ‘’DUYU BÜTÜNLEME’’ denilmektedir.
Çocukların çoğunda duyu bütünleme tipik çocukluk deneyimleri ile gelişir. Çocuklar bu duyusal deneyimler ile gelen duyusal bilgiyi yorumlama, ayarlama ve uygun cevap oluşturmayı geliştirirler. Bununla birlikte bazı çocukların duyusal bilgiyi düzenleme becerisi olması gerektiği gibi gelişmeyebilir. Bunun sonucu olarak; oyun, giyinme, yemek yeme ve sakin kalabilme gibi günlük yaşamlarında zorluklar ortaya çıkabilir. Bu durum çocukta duyu bütünleme ile ilgili problemler olduğunu gösterir. Bu problem ‘’DUYU BÜTÜNLEME BOZUKLUĞU’’ olarak tanımlanır ve normal sağlıklı gelişen bireylerde %5 oranında görülürken nörolojik tanı almış bireylerde (Otizm, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Serebral Palsi, Prematüreler, Down Sendromu, Öğrenme Güçlükleri, Travmatik Beyin Hasarı, Mental Retardasyon, Fetal Alkol Sendromu…) bu oran %88'e kadar çıkmaktadır.
DUYUSAL PROBLEMLER
BELİRTİ VEYA ÇOCUĞUN DAVRANIŞLARI
Dokunma, hareket, ses veya görmeye aşırı tepkili:
-
seslerden, hareketlerden ya da çevredeki objelerden dolayı dikkati kolayca dağılabilir.
-
Bireyin birisine ya da bir objeye dokunduğunda rahatsız hisseder.
-
Bazı yiyeceklerin ve giysilerin belirli dokularından rahatsız olur.
-
Bireyin kontrolünün dışındaki hareketler karşısında tedirgin olur. (asansöre binmek istemez, yürüyen merdivenleri kullanmaktan kaçınır.)
-
Gürültülü veya kalabalık yerlerde rahatsız hisseder, huzursuz olur
-
Kirli nesnelerden kaçınır, sürekli ellerini temizleyip yıkamak ister
-
Yüksek ve beklenmedik seslere hassasiyet gösterir.
-
Parfümlere, temizlik ürünlerine vücut kokularına karşı hassastır, başkalarının fark etmediği kokuları bile fark edebilirler.
Duyusal Arayış/Duyusal girdiye normalin altında tepki:
-
Yoğun hareket içeren aktivitelerden hoşlanır. Hızlı sürer, riskli sporlar yapar. Kendi kendini döndürme, nesnelerin üzerine kendini atma ve çarpma.
-
Başkalarına göre ağrıya toleransı daha yüksektir. Çürükleri, kesikleri ve çarpmaları fark etmeyebilir.
-
Keskin ve net tatları tercih eder.
Normalin Dışında Düşük/Yüksek Aktivite Seviyesi:
-
Birey sürekli hareket halindedir. Uzun süreli oturmakta zorlanır. Planlı bir aktivite içinde motivasyonu düşük görünür. Fakat boş bir zaman olursa çok hareket günün belirli saatleri için etkinlikler planlayın.
Koordinasyon problemleri:
-
Bireyin zayıf bir dengesi olabilir, dengesiz yüzeylerde yürümekte zorlanabilir, sıklıkla bir yerlere takılır.
-
Sporda veya hareketleri zamanlama da zorlukları olabilir.
-
Özellikle motor görev içeren aktiviteleri öğrenirken zorlanır ve sakar, beceriksiz hisseder.
-
Cep telefonu tuşlarına basarken, fermuar kapatırken ya da küçük materyalleri kullanırken acemi görünür.
Akademik beceri ya da günlük yaşam becerilerinde gecikmeler:
-
Birey iş yerinde yapılması gereken görevlere tam olarak odaklanamaz ve yetenekli olduğu işlerde bile zorlanır.
-
Sosyal aktivitelerden, festivallerden veya kalabalık restoranlarda almaktan kaçınır.
-
Randevuları, doğum günlerini ya da gün içinde akışı takip etmekte zorluk yaşar.
-
Çevredeki insanların hareketlerini iletişimsel jest ve ifadelerini tahmin etmenin zorlaştığı durumlarda zorlanır.
-
El sıkışmak, öpüşme veya diğer romantik faaliyetlerden kaçınma
Davranışın zayıf organizasyonu:
-
Dikkat dağıtma
-
Dürtüsel olma
-
Görevler için planlamada güçlük
-
Aksiyonların sonuçlarını ön görememe
-
Yeni durumlara adapte olmada zorluk
-
Yönergelere takipte zorluk
-
Başarısızlıkla karşılaştığında hayal kırıklığına uğrama, agresifleşme ve kaçınma davranışı sergileme
Zayıf kendilik konsepti
(self-consept):
-
Tembellik, sıkılmış ya da motivasyonsuz görünme
-
Görevlerden kaçınma, inatçı olma, zorlanma
’NASIL ANLARIM’’ KONTROL LİSTESİ
-
Dikkatini odaklamada zorluk, aşırı odaklanma ya da başka bir göreve geçememe
-
Düşük kas tonusu; otururken kollarına dayanma veya masaya yaslanma eğilimi
-
Motor görev içeren aktiviteleri öğrenmede diğer çocuklara göre daha fazla pratiğe ihtiyaç duyma (yeni bir dans, yeni bir spor, araç kullanma…)
-
Harfleri sayıları ters yazma ya da harfleri yazarken çizgilerin arasında yerleştirmekte zorluklar
-
Kalem uçlarını sürekli kırmaya da bastırarak yazma
-
Yazı yazmaktan hoşlanmama veya yazı aktivitelerinde çabuk yorulma
-
Arabada, uçakta ya da diğer hareketli taşıtlarda mide bulantısı hissetme
-
Zıplama sallanma veya ayaklarının yerden kesildiği aktivitelerde çabuk yorulma
-
Dikkatini vermekte, yönergeleri veya konuşmaları takip etmede zorluk
-
Rutinlerin değişmesinden rahatsız olma, aktivite geçişlerinde zorlanma
-
İlişkileri devam ettirmede zorluk, Grup aktiviteleri yerine bireysel aktiviteleri seçme
-
Yaşıtları ile arkadaşlık yapmakta güçlük çekme, yaşıtlarından daha büyük veya daha küçüklerle oynamayı tercih etme
-
Film izlerken ya da masada uzun süreli oturması gerektiğinde huzursuzluk, hiperaktif - yüksek enerjili görünme
-
Duştan, saç kestirmekten, saç taratmaktan, birilerine sarılmaktan rahatsız olma
-
Dokunma, ses, koku ve tatlara aşırı tepkili olma
-
Sedanter bir yaşantıyı tercih ederek beden eğitimi veya sportif faaliyetlerden kaçınma
-
Heyecan arayışı içinde olma (riskli sporları tercih etme, hızlı sürme)
-
Karar vermede güçlükler, zayıf özgüven, güvensiz olma
-
Sınırlı beslenme ( bazı tat ve dokulardaki yiyeceklerden kaçınma)
-
Bazı nesnelere bağlanma (en sevdiği battaniye, en sevdiği yastık… gibi)
-
Konser, tiyatro gibi kalabalık yerlerden kaçınma
-
Gevrek ve baharatlı yiyecekleri özellikle tercih etme
Çocuğunuzda yukarıda yer alan problemlerden üç veya daha fazlasını yaşıyorsa duyu bütünleme temelli terapi fayda sağlayabilir.
Bize Ulaşın
Karşıyaka Mahallesi Veysel Akgün Caddesi Kar Plaza Kat:1 no:4/3 ALTINORDU/ ORDU
05447424168